De doelstelling achter Matching & Plaatsing is het aantal overplaatsingen te verminderen tot een minimum en het doorplaatsen van groep naar groep te doorbreken. Dit gebeurt door voorafgaand aan de plaatsing een zorgvuldige (verklarende) analyse te maken, waardoor een goede match mogelijk is. Bij deze analyse wordt gebruik gemaakt van actuele kennis en expertise op het gebied van jeugdzorg, psychiatrie, orthopedagogiek en zorg voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Waarbij extra aandacht is voor het toekomstperspectief van de jongeren. Het uitgangspunt is dat elke jongere weet waar hij (langdurig) woont en opgroeit en waar hij ondersteuning en behandeling krijgt. Dit gebeurt in principe thuis, of anders zo thuis mogelijk.
Onderstaande figuren gaan over het percentage jongeren dat jeugdzorg ontvangt, het aantal jongeren dat jeugdhulp met verblijf ontvangt en verschillende aspecten van verblijf in de JeugdzorgPlus.
Opvallende ontwikkelingen
- Het aantal unieke jongeren in zorg bij JeugdzorgPlus laat vanaf begin 2022 een dalende trend zien, die in 2024 wat afvlakt, maar in het eerste kwartaal van 2025 weer verder doorzet.
- Het aandeel spoedmachtigingen door de tijd heen is nog steeds hoger dan het aandeel reguliere machtigingen. Wel lijkt er de laatste kwartalen een ontwikkeling te zijn naar iets minder spoed en iets meer regulier. Vanuit het oogpunt van een zorgvuldige plaatsing is een hoog aandeel spoedmachtigingen ongewenst.
- De meeste jongeren die geplaatst worden in de JeugdzorgPlus komen uit de Open Jeugdzorg (41% in eerste kwartaal 2025), gevolgd door Thuis met Jeugdhulp (21% voor eerste kwartaal 2025).
- Het aantal overplaatsingen in JeugdzorgPlus laat een dalende trend zien vanaf eind 2023, die sterker is dan de afname van aantal jongeren in JeugdzorgPlus, met weer een lichte stijging in de laatste twee kwartalen. Verklaringen voor de sterke daling kan mogelijk gevonden worden in andere financieringsafspraken (waardoor een overplaatsing zwaarder drukt op de financiering van de oorspronkelijke JeugdzorgPlus organisatie) en minder beschikbare plaatsen in JeugdzorgPlus door de afbouw, waardoor ingezet wordt op alternatieven, zoals 1–op–1 begeleiding.
Per figuur is extra toelichting te zien via het vergrootglas of 'meer info’.
Volgens de cijfers van CBS kregen 469.000 jongeren in 2024 jeugdhulp in natura. Dit zijn voorlopige cijfers, defintieve cijfers laten volgens de inschatting van CBS mogelijk nog een stijging van 2,6% zien. In 2023 waren er 476.000 jongeren die deze hulp ontvingen. De meeste jongeren, 96 procent, kregen jeugdhulp zonder verblijf. De cijfers van het CBS laten zien dat er grote verschillen tussen gemeenten zijn, met gemeenten waar 15% of meer van de jongeren tot 18 jaar in zorg zijn en gemeenten waar dit percentage onder de 9% ligt. Bron CBS
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
De grafiek 'Aantal jongeren met jeugdhulp met verblijf' is gebaseerd op (openbare) data van het CBS.
Definities
De definitie van CBS voor gesloten plaatsing betreft zowel een ‘ machtiging gesloten Jeugdzorg’ als een ‘ machtiging Wvggz’ (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg). Deze is daarmee ruimer dan alleen JeugdzorgPlus.
Extra toelichting
De grafiek 'Aantal jongeren met jeugdhulp met verblijf' is gebaseerd op (openbare) data van het CBS.
Definities
De definitie van CBS voor gesloten plaatsing betreft zowel een ‘ machtiging gesloten Jeugdzorg’ als een ‘ machtiging Wvggz’ (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg). Deze is daarmee ruimer dan alleen JeugdzorgPlus.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
Het aandeel spoedmachtigingen door de tijd heen is steeds hoger dan het aandeel reguliere machtigingen. Wel lijkt er de laatste kwartalen een ontwikkeling te zijn naar iets minder spoed en iets meer regulier.
Spoedmachtigingen zijn vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid ongewenst. JeugdzorgPlus organisaties richten zich juist op het verminderen hiervan.
De stijging in aandeel spoedmachtigingen die zichtbaar was vanaf het vierde kwartaal 2023 tot en met het tweede kwartaal 2024 kan mogelijk verklaard worden als een effect van het huidige proces van afbouw van JeugdzorgPlus. In de praktijk wordt regelmatig gezien dat het verwijzen naar JeugdzorgPlus zo lang mogelijk wordt uitgesteld, totdat er echt geen andere opties meer zijn. Dit resulteert dan regelmatig in spoedmachtigingen voor jongeren met ernstige problematiek. De Expertraad merkt op dat er wel vaak al eerder in het proces aan JeugdzorgPlus wordt gedacht, maar dat er niet of weinig consultatie wordt gevraagd. Vanuit de JeugdzorgPlus organisaties kan er juist meegedacht worden over alternatieven of intensiveren van zorg.
Extra toelichting
Het aandeel spoedmachtigingen door de tijd heen is steeds hoger dan het aandeel reguliere machtigingen. Wel lijkt er de laatste kwartalen een ontwikkeling te zijn naar iets minder spoed en iets meer regulier.
Spoedmachtigingen zijn vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid ongewenst. JeugdzorgPlus organisaties richten zich juist op het verminderen hiervan.
De stijging in aandeel spoedmachtigingen die zichtbaar was vanaf het vierde kwartaal 2023 tot en met het tweede kwartaal 2024 kan mogelijk verklaard worden als een effect van het huidige proces van afbouw van JeugdzorgPlus. In de praktijk wordt regelmatig gezien dat het verwijzen naar JeugdzorgPlus zo lang mogelijk wordt uitgesteld, totdat er echt geen andere opties meer zijn. Dit resulteert dan regelmatig in spoedmachtigingen voor jongeren met ernstige problematiek. De Expertraad merkt op dat er wel vaak al eerder in het proces aan JeugdzorgPlus wordt gedacht, maar dat er niet of weinig consultatie wordt gevraagd. Vanuit de JeugdzorgPlus organisaties kan er juist meegedacht worden over alternatieven of intensiveren van zorg.
De lijnen per type verblijf in onderstaande grafiek kunnen weg-geklikt worden door in de legenda de naam van het type verblijf aan te klikken.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
De lijnen per type verblijf kunnen weggeklikt worden door in de legenda de naam van het type verblijf aan te klikken.
De meeste jongeren die geplaatst worden in de JeugdzorgPlus komen uit de Open Jeugdzorg (41%), gevolgd door Thuis met Jeugdhulp (21%).
Extra toelichting
De lijnen per type verblijf kunnen weggeklikt worden door in de legenda de naam van het type verblijf aan te klikken.
De meeste jongeren die geplaatst worden in de JeugdzorgPlus komen uit de Open Jeugdzorg (41%), gevolgd door Thuis met Jeugdhulp (21%).
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
Het aantal aanmeldingen JeugdzorgPlus daalt. Dit lijkt het effect van de afbouw van JeugdzorgPlus capaciteit. De data van “hernieuwde plaatsingen” is lastig te duiden.
Definities
De definitie van 'hernieuwde plaatsingen' is: de jeugdige is eerder al geplaatst geweest bij een JeugdzorgPlus instelling en wordt opnieuw bij een JeugdzorgPlus instelling geplaatst. Voor deze plaatsing is een nieuwe machtiging afgegeven.
Onder deze definitie vallen verschillende situaties:
- Een jongere wordt opnieuw door de rechtbank geplaatst.
- Een machtiging wordt geschorst en daarna weer ingetrokken.
- Een time-out als onderdeel van een behandeltraject wordt als hernieuwde plaatsing gezien.
- Een onttrekking die langer dan twee weken heeft geduurd.
Extra toelichting
Het aantal aanmeldingen JeugdzorgPlus daalt. Dit lijkt het effect van de afbouw van JeugdzorgPlus capaciteit. De data van “hernieuwde plaatsingen” is lastig te duiden.
Definities
De definitie van 'hernieuwde plaatsingen' is: de jeugdige is eerder al geplaatst geweest bij een JeugdzorgPlus instelling en wordt opnieuw bij een JeugdzorgPlus instelling geplaatst. Voor deze plaatsing is een nieuwe machtiging afgegeven.
Onder deze definitie vallen verschillende situaties:
- Een jongere wordt opnieuw door de rechtbank geplaatst.
- Een machtiging wordt geschorst en daarna weer ingetrokken.
- Een time-out als onderdeel van een behandeltraject wordt als hernieuwde plaatsing gezien.
- Een onttrekking die langer dan twee weken heeft geduurd.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
Het aantal overplaatsingen laat een dalende trend zien vanaf midden 2023, die sterker is dan de afname van aantal jongeren in JeugdzorgPlus. Er zijn wel pieken en dalen, en de vraag is waar deze door veroorzaakt wordt. Het sluiten van JeugdzorgPlus afdelingen kan hier ook zichtbaar in zijn. Een overplaatsing is voor de jongere vaak onplezierig en ongewenst voor de continuiteit van zorg
Deze dalende trend is mogelijk ook het zichtbare effect van andere financieringsafspraken, waarbij een doorplaatsing naar een andere JeudgzorgPlus instelling wordt gezien als onderaannemerschap, met meestal hogere tarieven die niet doorberekend kunnen worden. In plaats van overplaatsingen wordt wel een toename gezien van 1-op-1 begeleiding. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een jongere in een aparte ruimte of op een aparte locatie wordt begeleid. Deze vorm van begeleiding wordt soms genoemd als alternatief voor JeugdzorgPlus.
Er is echter de vraag over de wenselijkheid en effectiviteit van 1-op-1 begeleiding. Als de jongere niet instemt, is dit dan een vrijheidsbeperkende maatregel?
Extra toelichting
Het aantal overplaatsingen laat een dalende trend zien vanaf midden 2023, die sterker is dan de afname van aantal jongeren in JeugdzorgPlus. Er zijn wel pieken en dalen, en de vraag is waar deze door veroorzaakt wordt. Het sluiten van JeugdzorgPlus afdelingen kan hier ook zichtbaar in zijn. Een overplaatsing is voor de jongere vaak onplezierig en ongewenst voor de continuiteit van zorg
Deze dalende trend is mogelijk ook het zichtbare effect van andere financieringsafspraken, waarbij een doorplaatsing naar een andere JeudgzorgPlus instelling wordt gezien als onderaannemerschap, met meestal hogere tarieven die niet doorberekend kunnen worden. In plaats van overplaatsingen wordt wel een toename gezien van 1-op-1 begeleiding. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een jongere in een aparte ruimte of op een aparte locatie wordt begeleid. Deze vorm van begeleiding wordt soms genoemd als alternatief voor JeugdzorgPlus.
Er is echter de vraag over de wenselijkheid en effectiviteit van 1-op-1 begeleiding. Als de jongere niet instemt, is dit dan een vrijheidsbeperkende maatregel?
