De doelstelling achter Matching & Plaatsing is het aantal overplaatsingen te verminderen tot een minimum en het doorplaatsen van groep naar groep te doorbreken. Dit gebeurt door voorafgaand aan de plaatsing een zorgvuldige (verklarende) analyse te maken, waardoor een goede match mogelijk is. Bij deze analyse wordt gebruik gemaakt van actuele kennis en expertise op het gebied van jeugdzorg, psychiatrie, orthopedagogiek en zorg voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. Waarbij extra aandacht is voor het toekomstperspectief van de jongeren. Het uitgangspunt is dat elke jongere weet waar hij (langdurig) woont en opgroeit en waar hij ondersteuning en behandeling krijgt. Dit gebeurt in principe thuis, of anders zo thuis mogelijk.
Onderstaande figuren gaan over het percentage jongeren dat jeugdzorg ontvangt, het aantal jongeren dat jeugdhulp met verblijf ontvangt en verschillende aspecten van verblijf in de JeugdzorgPlus.
Opvallende ontwikkelingen
- Het aantal unieke jongeren in zorg bij JeugdzorgPlus laat vanaf begin 2022 een dalende trend zien, die in 2024 wat afvlakt, maar vanaf 2025 weer een verdere daling laat zien. In het tweede kwartaal van 2025 hebben 554 unieke jongeren JeugdzorgPlus ontvangen.
- Het aandeel spoedmachtigingen door de tijd heen blijft ruim boven de 60% en is daarmee nog steeds hoger dan het aandeel reguliere machtigingen. Vanuit het oogpunt van een zorgvuldige plaatsing is een hoog aandeel spoedmachtigingen ongewenst.
- In het tweede kwartaal van 2025 waren er 103 nieuwe aanmeldingen voor JeugdzorgPlus, een lichte stijging t.o.v. het voorgaande kwartaal. De meeste jongeren die geplaatst werden in de JeugdzorgPlus kwamen uit de open Jeugdzorg (45% in het tweede kwartaal 2025). De jongeren die vanuit huis geplaatst werden, - thuis met Jeugdhulp 15% en thuis zonder jeugdhulp 4%- vormen met 19% een opvallend groot aandeel. De vraag is of dit een gewenste situatie is en of dit mogelijk samen hangt met het hoge aandeel spoedplaatsingen. Uit de JJI kwamen 8% van de JeugdzorgPlus plaatsingen.
- Het aantal overplaatsingen tussen JeugdzorgPlus organisaties laat een dalende beweging zien vanaf eind 2023, die sterker is dan de afname van aantal jongeren in JeugdzorgPlus. In het tweede kwartaal van 2025 werden nog maar 4 jongeren overgeplaatst naar een andere JeugdzorgPlus organisatie. Verklaringen voor de sterke daling kan mogelijk gevonden worden in andere financieringsafspraken (waardoor een overplaatsing zwaarder drukt op de financiering van de oorspronkelijke JeugdzorgPlus organisatie) en minder beschikbare plaatsen in JeugdzorgPlus door de afbouw, waardoor gezocht wordt naar alternatieven, zoals 1–op–1 begeleiding. Maar ook anders omgaan met situaties, en minder snel de oplossing zoeken in een overplaatsing.
- Per figuur is de extra toelichting op de data te vinden via het vergrootglas of 'meer info’.
Volgens de cijfers van CBS kregen 469.000 jongeren in 2024 jeugdhulp in natura. Dit zijn voorlopige cijfers, defintieve cijfers laten volgens de inschatting van CBS mogelijk nog een stijging van 2,6% zien. In 2023 waren er 476.000 jongeren die deze hulp ontvingen. De meeste jongeren, 96 procent, kregen jeugdhulp zonder verblijf. De cijfers van het CBS laten zien dat er grote verschillen tussen gemeenten zijn, met gemeenten waar 15% of meer van de jongeren tot 18 jaar in zorg zijn en gemeenten waar dit percentage onder de 9% ligt. Bron CBS
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
De grafiek 'Aantal jongeren met jeugdhulp met verblijf' is gebaseerd op (openbare) data van het CBS.
Definities
De definitie van CBS voor gesloten plaatsing betreft zowel een ‘ machtiging gesloten Jeugdzorg’ als een ‘ machtiging Wvggz’ (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg). Deze is daarmee ruimer dan alleen JeugdzorgPlus.
Extra toelichting
De grafiek 'Aantal jongeren met jeugdhulp met verblijf' is gebaseerd op (openbare) data van het CBS.
Definities
De definitie van CBS voor gesloten plaatsing betreft zowel een ‘ machtiging gesloten Jeugdzorg’ als een ‘ machtiging Wvggz’ (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg). Deze is daarmee ruimer dan alleen JeugdzorgPlus.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
Het aandeel spoedmachtigingen door de tijd heen is steeds hoger dan het aandeel reguliere machtigingen en blijft boven de 60%. De dalende trend die vanaf het derde kwartaal 2024 ingezet werd, lijkt helaas niet door te zetten.
Spoedmachtigingen zijn vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid ongewenst. JeugdzorgPlus organisaties richten zich juist op het verminderen hiervan en pleiten voor overleg in een eerder stadium van het plaatsingsproces, zodat ze kunnen meedenken over alternatieven en de beste plek voor de jongeren. De Expertraad merkt op dat er wel vaak al eerder in het proces aan JeugdzorgPlus wordt gedacht, maar dat er niet of weinig consultatie wordt gevraagd.
In de praktijk wordt regelmatig gezien dat het verwijzen naar JeugdzorgPlus zo lang mogelijk wordt uitgesteld, totdat er echt geen andere opties meer zijn. Dit resulteert dan regelmatig in spoedmachtigingen voor jongeren met ernstige problematiek.
Extra toelichting
Het aandeel spoedmachtigingen door de tijd heen is steeds hoger dan het aandeel reguliere machtigingen en blijft boven de 60%. De dalende trend die vanaf het derde kwartaal 2024 ingezet werd, lijkt helaas niet door te zetten.
Spoedmachtigingen zijn vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid ongewenst. JeugdzorgPlus organisaties richten zich juist op het verminderen hiervan en pleiten voor overleg in een eerder stadium van het plaatsingsproces, zodat ze kunnen meedenken over alternatieven en de beste plek voor de jongeren. De Expertraad merkt op dat er wel vaak al eerder in het proces aan JeugdzorgPlus wordt gedacht, maar dat er niet of weinig consultatie wordt gevraagd.
In de praktijk wordt regelmatig gezien dat het verwijzen naar JeugdzorgPlus zo lang mogelijk wordt uitgesteld, totdat er echt geen andere opties meer zijn. Dit resulteert dan regelmatig in spoedmachtigingen voor jongeren met ernstige problematiek.
De lijnen per type verblijf in onderstaande grafiek kunnen weg-geklikt worden door in de legenda de naam van het type verblijf aan te klikken.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
De lijnen per type verblijf kunnen weggeklikt worden door in de legenda de naam van het type verblijf aan te klikken.
De meeste jongeren die geplaatst werden in de JeugdzorgPlus kwamen uit de open Jeugdzorg (45% in het tweede kwartaal 2025). De jongeren die vanuit huis geplaatst werden, - thuis met Jeugdhulp 15% en thuis zonder jeugdhulp 4%- vormen met 19% een opvallend groot aandeel. De vraag is of dit een gewenste situatie is en of dit mogelijk samen hangt met het hoge aandeel spoedplaatsingen. Uit de JJI kwamen 8% van de JeugdzorgPlus plaatsingen.
Extra toelichting
De lijnen per type verblijf kunnen weggeklikt worden door in de legenda de naam van het type verblijf aan te klikken.
De meeste jongeren die geplaatst werden in de JeugdzorgPlus kwamen uit de open Jeugdzorg (45% in het tweede kwartaal 2025). De jongeren die vanuit huis geplaatst werden, - thuis met Jeugdhulp 15% en thuis zonder jeugdhulp 4%- vormen met 19% een opvallend groot aandeel. De vraag is of dit een gewenste situatie is en of dit mogelijk samen hangt met het hoge aandeel spoedplaatsingen. Uit de JJI kwamen 8% van de JeugdzorgPlus plaatsingen.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
In het tweede kwartaal van 2025 waren er 103 nieuwe aanmeldingen voor de JeugdzorgPlus en 152 aanmeldingen in totaal, inclusief hernieuwd en hernieuwd na onttrekken. Door de tijd heen laat het totaal aantal aanmeldingen JeugdzorgPlus een dalende trend zien, die echter de laatste drie kwartalen afvlakt, het totaal blijft rond de 152 aanmeldingen.
De data van “hernieuwde plaatsingen” is lastig te duiden.
Definities
De definitie van 'hernieuwde plaatsingen' is: de jeugdige is eerder al geplaatst geweest bij een JeugdzorgPlus instelling en wordt opnieuw bij een JeugdzorgPlus instelling geplaatst. Voor deze plaatsing is een nieuwe machtiging afgegeven.
Onder deze definitie vallen verschillende situaties:
- Een jongere wordt opnieuw door de rechtbank geplaatst.
- Een machtiging wordt geschorst en daarna weer ingetrokken.
- Een time-out als onderdeel van een behandeltraject wordt als hernieuwde plaatsing gezien.
- Een onttrekking die langer dan twee weken heeft geduurd.
Extra toelichting
In het tweede kwartaal van 2025 waren er 103 nieuwe aanmeldingen voor de JeugdzorgPlus en 152 aanmeldingen in totaal, inclusief hernieuwd en hernieuwd na onttrekken. Door de tijd heen laat het totaal aantal aanmeldingen JeugdzorgPlus een dalende trend zien, die echter de laatste drie kwartalen afvlakt, het totaal blijft rond de 152 aanmeldingen.
De data van “hernieuwde plaatsingen” is lastig te duiden.
Definities
De definitie van 'hernieuwde plaatsingen' is: de jeugdige is eerder al geplaatst geweest bij een JeugdzorgPlus instelling en wordt opnieuw bij een JeugdzorgPlus instelling geplaatst. Voor deze plaatsing is een nieuwe machtiging afgegeven.
Onder deze definitie vallen verschillende situaties:
- Een jongere wordt opnieuw door de rechtbank geplaatst.
- Een machtiging wordt geschorst en daarna weer ingetrokken.
- Een time-out als onderdeel van een behandeltraject wordt als hernieuwde plaatsing gezien.
- Een onttrekking die langer dan twee weken heeft geduurd.
* Deze grafiek bevat locatie data, vergroot de grafiek voor het bekijken van deze data.
Extra toelichting
In het tweede kwartaal van 2025 werden nog maar 4 jongeren overgeplaatst naar een andere JeugdzorgPlus organisatie. Dit is een hele kleine groep van het totaal aantal jongeren in JeugdzorgPlus. Kijkend naar de laatste vier kwartalen geeft dat een ratio van 1 op de 80 jongeren, terwijl drie jaar daarvoor de ratio 1 op de 40 jongeren was (derde kwartaal 2021 t/m 2e kwartaal 2022).
Het aantal overplaatsingen laat een sterk dalende trend zien vanaf eind 2023, die steiler is dan de afname van het aantal jongeren in JeugdzorgPlus. Er zijn wel pieken en dalen, en de vraag is waar deze door veroorzaakt worden. Het sluiten van JeugdzorgPlus afdelingen, waardoor een aantal jongeren in korte tijd overgeplaatst moet worden, kan in de pieken zichtbaar in zijn. Een overplaatsing is voor de jongere vaak onplezierig en ongewenst voor de continuiteit van zorg.
Verklaringen voor de sterke daling kan mogelijk gevonden worden in
- andere financieringsafspraken, waarbij een overplaatsing zwaarder drukt op de financiering van de oorspronkelijke JeugdzorgPlus organisatie. Dit speelt bij afspraken over onderaannemerschap, waaronder een doorplaatsing naar een andere JeudgzorgPlus instelling dan valt. Bij onderaannemerschap is vaak sprake van hogere tarieven, die niet doorberekend kunnen worden naar de financierder (gemeente).
- minder beschikbare plaatsen in JeugdzorgPlus door de afbouw, waardoor gezocht wordt naar alternatieven, zoals 1–op–1 begeleiding of 24/7. Er is echter de vraag over de wenselijkheid en effectiviteit van 1-op-1 begeleiding. Als de jongere niet instemt, is dit dan een vrijheidsbeperkende maatregel? Er zijn op dit moment geen cijfers over 1-op-1 begeleiding.
- anders omgaan met situaties en minder snel de oplossing zoeken in een overplaatsing, vanuit het besef dat een overplaatsing ongewenst is voor de jongere en continuiteit van zorg.
Ook geeft de expertraad aan dat overplaatsingen niet altijd vanuit een negatieve reden plaatsvinden. Een voorbeeld is een jongen die eerst in de buurt van moeder met gezag was geplaatst. De relatie met moeder verliep echter niet goed en de relatie met vader (zonder gezag vanuit eerdere problematieken), verbeterde juist. Op verzoek van de jongen is toen gezocht naar een JeugdzorgPlus plek dichter bij vader in de buurt, om vandaaruit het 'normale leven' verder op te kunnen bouwen.
Extra toelichting
In het tweede kwartaal van 2025 werden nog maar 4 jongeren overgeplaatst naar een andere JeugdzorgPlus organisatie. Dit is een hele kleine groep van het totaal aantal jongeren in JeugdzorgPlus. Kijkend naar de laatste vier kwartalen geeft dat een ratio van 1 op de 80 jongeren, terwijl drie jaar daarvoor de ratio 1 op de 40 jongeren was (derde kwartaal 2021 t/m 2e kwartaal 2022).
Het aantal overplaatsingen laat een sterk dalende trend zien vanaf eind 2023, die steiler is dan de afname van het aantal jongeren in JeugdzorgPlus. Er zijn wel pieken en dalen, en de vraag is waar deze door veroorzaakt worden. Het sluiten van JeugdzorgPlus afdelingen, waardoor een aantal jongeren in korte tijd overgeplaatst moet worden, kan in de pieken zichtbaar in zijn. Een overplaatsing is voor de jongere vaak onplezierig en ongewenst voor de continuiteit van zorg.
Verklaringen voor de sterke daling kan mogelijk gevonden worden in
- andere financieringsafspraken, waarbij een overplaatsing zwaarder drukt op de financiering van de oorspronkelijke JeugdzorgPlus organisatie. Dit speelt bij afspraken over onderaannemerschap, waaronder een doorplaatsing naar een andere JeudgzorgPlus instelling dan valt. Bij onderaannemerschap is vaak sprake van hogere tarieven, die niet doorberekend kunnen worden naar de financierder (gemeente).
- minder beschikbare plaatsen in JeugdzorgPlus door de afbouw, waardoor gezocht wordt naar alternatieven, zoals 1–op–1 begeleiding of 24/7. Er is echter de vraag over de wenselijkheid en effectiviteit van 1-op-1 begeleiding. Als de jongere niet instemt, is dit dan een vrijheidsbeperkende maatregel? Er zijn op dit moment geen cijfers over 1-op-1 begeleiding.
- anders omgaan met situaties en minder snel de oplossing zoeken in een overplaatsing, vanuit het besef dat een overplaatsing ongewenst is voor de jongere en continuiteit van zorg.
Ook geeft de expertraad aan dat overplaatsingen niet altijd vanuit een negatieve reden plaatsvinden. Een voorbeeld is een jongen die eerst in de buurt van moeder met gezag was geplaatst. De relatie met moeder verliep echter niet goed en de relatie met vader (zonder gezag vanuit eerdere problematieken), verbeterde juist. Op verzoek van de jongen is toen gezocht naar een JeugdzorgPlus plek dichter bij vader in de buurt, om vandaaruit het 'normale leven' verder op te kunnen bouwen.
